هزینه بالاسری چیست؟

هزینه بالاسری (Overhead Cost) در صنعت ساخت و ساز به یکی از مهمترین مواردی تبدیل شده است که همواره به عنوان یکی از عوامل مؤثر برای تعیین هزینه کل پروژه‌های عمرانی شناخته شده است. در واقع، هزینه بالاسری شامل هزینه‌هایی است که به طور مستقیم به بخش‌های خاصی از پروژه اختصاص نمی‌یابند، اما برای اجرای پروژه لازم هستند.
در این مقاله، به بررسی هزینه بالاسری در مهندسی عمران پرداخته و رویکردهای مختلفی را برای مدیریت و کاهش هزینه‌های بالاسری مطرح خواهیم کرد. در این راستا، ابتدا به تعریف و انواع هزینه بالاسری و نیز اهمیت آن در صنعت ساخت و ساز پرداخته و سپس به بررسی روش‌های مختلف مدیریت و کاهش هزینه‌های بالاسری، از جمله بهینه‌سازی منابع، بهره‌وری، کاهش هدررفت و سایر رویکردها پرداخته خواهیم شد.
به طور کلی، این مقاله به دانشجویان، پژوهشگران و صاحبان کسب‌وکار در صنعت ساخت و ساز کمک خواهد کرد تا درک بهتری از اهمیت و مدیریت هزینه بالاسری در پروژه‌های عمرانی داشته باشند.

هزینه بالاسری چیست؟

در مهندسی عمران، هزینه بالاسری (Overhead Cost) شامل هزینه‌هایی است که برای اجرای یک پروژه عمرانی انجام می‌شوند، اما به طور مستقیم به بخش‌های خاصی از پروژه اختصاص نمی‌یابند و به طور کلی به هزینه‌های اداری، مدیریتی، حمایتی و سایر هزینه‌های غیر مستقیم مربوط می‌شوند. این هزینه‌ها شامل هزینه‌هایی مانند حقوق و دستمزد مدیران و پرسنل، هزینه‌های اجاره، برق، گاز، آب، تلفن، سوخت و سایر هزینه‌های دفتری و مدیریتی می‌شوند. هزینه بالاسری در ارزیابی هزینه‌های کلی پروژه، تعیین قیمت و شناسایی تحلیل هزینه-سود بسیار مهم است.

فهرست هزینه های بالاسری

هزینه‌های بالاسری می‌توانند به شکل گسترده‌ای تعریف شوند، اما در کل شامل هزینه‌های غیرمستقیم و غیرمستقر به پروژه می‌باشند. برخی از مهمترین هزینه‌های بالاسری عبارتند از:

1. هزینه‌های مدیریت: این شامل هزینه‌های مدیریتی مانند حقوق و دستمزد مدیران، دفاتر و تجهیزات مدیریتی، بیمه، کنترل کیفیت و ایمنی، مدیریت پروژه، و …
2. هزینه‌های پشتیبانی: این شامل هزینه‌های مربوط به پشتیبانی از پروژه می‌باشد، مانند هزینه‌های نگهداری تجهیزات، تعمیر و نگهداری ساختمان، پشتیبانی فنی، و …
3. هزینه‌های اجاره: این شامل هزینه‌های مربوط به اجاره زمین و تجهیزات، اجاره دستگاه‌های سنگین، و …
4. هزینه‌های مالیات: این شامل هزینه‌های مربوط به مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده می‌باشد.
5. هزینه‌های تحقیق و توسعه: این شامل هزینه‌های مربوط به تحقیق و توسعه محصولات و خدمات جدید می‌باشد.
6. هزینه‌های زمینه: این شامل هزینه‌های مربوط به اجاره زمین و گذرگاه‌ها، آزادسازی زمین، و …
7. هزینه‌های مربوط به ارتقاء کیفیت: این شامل هزینه‌های مربوط به ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات می‌باشد.
8. هزینه‌های ایمنی و بهداشت: این شامل هزینه‌های مربوط به ایمنی و بهداشت کارکنان و محیط کار می‌باشد.

ضریب بالاسری کارهای دستمزدی

ضریب بالاسری کارهای دستمزدی یکی از شاخص‌های مهم در برآورد هزینه‌های پروژه‌های ساختمانی است که برای تعیین کل هزینه دستمزد و کل هزینه پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ضریب، به معنای یک عامل ضرب‌کننده بر روی میزان دستمزد متوسط پرداختی به کارگران، جهت پوشش هزینه‌های غیرمستقیم و هزینه‌های بالاسری استفاده می‌شود.

با توجه به اینکه هزینه‌های بالاسری پروژه‌های ساختمانی در زمان واقعی برای سرمایه‌گذاران قابل پیش‌بینی نیست، استفاده از ضریب بالاسری کارهای دستمزدی به منظور تخمین هزینه‌های بالاسری، در برآورد هزینه کل پروژه بسیار مهم است. این ضریب بر اساس آماره‌های صنعت ساخت و ساز و هزینه‌های پیمانکاران قابل محاسبه است.

ضریب بالاسری کارهای دستمزدی می‌تواند بر اساس شرایط مختلفی مانند شهر و منطقه، نوع پروژه، شرایط اقتصادی و … متفاوت باشد. به طور کلی، در صورتی که شرایط اقتصادی کل کشور رو به رشد باشد، انتظار می‌رود که ضریب بالاسری کارهای دستمزدی کاهش یابد. برعکس، در شرایط کاهش رشد اقتصادی، این ضریب افزایش خواهد یافت.

آناليز ضریب بالاسري پروژه های عمرانی

• سود ۸ درصد.
• ماليات بر سود ۱ درصد.
• بيمه طرحهاي عمراني ۱٫۶ درصد.
• هزينه دفتر مركزي ۲٫۵ درصد.
• هزينه مستمر كارگاه ۸ درصد.
• هزينه ضمانتنامه ۱٫۵ درصد.
• هزينه آزمايشگاه پيمانكار ۰٫۲ درصد.
• كمك به صندوق كارآموزي ۰٫۲ درصد.
• جمع ۲۳ درصد.
• ضريب بالاسري :۱٫۳۰ = (۲۳-۱۰۰)/۱۰۰

آناليز ضریب بالاسري پروژه های غیر عمرانی

• سود ۸ درصد.
• ماليات بر سود ۱ درصد.
• بيمه طرحهاي غیر عمراني ۷٫۷۸ درصد.
• هزينه دفتر مركزي ۲٫۵ درصد.
• هزينه مستمر كارگاه ۸ درصد.
• هزينه ضمانتنامه ۱٫۵ درصد.
• هزينه آزمايشگاه پيمانكار ۰٫۲ درصد.
• كمك به صندوق كارآموزي ۰٫۲ درصد.
• جمع ۲۹٫۲ درصد.
• ضريب بالاسري :۱٫۴۱ = (۲۹٫۲-۱۰۰)/۱۰۰

به طورکلی، هزینه بالاسری یکی از موضوعات مهم و حیاتی در صنعت ساخت و ساز است که باید با دقت و شفافیت بررسی شود. برای برآورد هزینه بالاسری، استفاده از ضریب بالاسری کارهای دستمزدی یکی از شاخص‌های مهم است که می‌تواند به دقت و صحت بالایی در تخمین هزینه‌های پروژه‌های ساختمانی منجر شود.

در این مقاله، به بررسی مفهوم هزینه بالاسری و نحوه برآورد هزینه‌های بالاسری در پروژه‌های ساختمانی با استفاده از ضریب بالاسری کارهای دستمزدی پرداخته شد. همچنین، تاثیر شرایط اقتصادی بر ضریب بالاسری کارهای دستمزدی و نحوه تعیین آن مورد بررسی قرار گرفت.

با توجه به اهمیت هزینه بالاسری در پروژه‌های ساختمانی، پیشنهاد می‌شود که برای اطمینان از دقت و صحت بالای تخمین هزینه‌های پروژه، از ضریب بالاسری کارهای دستمزدی صحیح و مطابق با شرایط واقعی پروژه استفاده شود.