لایحه تاخیرات
تاخیرات در پروژه‌های عمرانی و پیمانکاری، مسئله‌ای جدی و پرطرفدار در صنعت ساخت و ساز است که می‌تواند باعث افزایش هزینه‌ها، تأخیر در تحویل پروژه و کاهش رضایت مشتریان شود. لازمه مدیریت مناسب پروژه، تشخیص به موقع و مدیریت بهینه تاخیرات است. با در نظر گرفتن این نکته که پیش بینی و مدیریت تاخیرات در پروژه های عمرانی و پیمانکاری چالش برانگیز است، بسیاری از مدیران پروژه و پیمانکاران از لاحیه تاخیرات به عنوان یک ابزار کارآمد برای مدیریت تاخیرات استفاده می کنند. در این مقاله، به بررسی مفهوم تاخیرات، انواع تاخیرات و نحوه مدیریت آن‌ها با استفاده از لاحیه تاخیرات پرداخته خواهد شد.
لایحه تاخیرات چیست ؟
لایحه تاخیرات یك سند رسمی است كه در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی برای مدیریت تاخیرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سند شامل فهرستی از تاخیرات می‌باشد كه برای پیمانكار قابل قبول هستند و براساس مقررات پیمانكاری و شرایط عمومی قرارداد، مدت زمان و ارزش این تاخیرات تعیین می‌شود. در این سند، تاخیرات به سه دسته اصلی تقسیم بندی می‌شوند: تاخیرات غیرقابل پیش بینی، تاخیرات پیش بینی شده و تاخیرات بر اثر خطاهای پیمانكار. با توجه به این لایحه، پیمانكاران می‌توانند به عنوان دفاع از خود در مقابل ادعاهای سازندگان، ارائه توضیحات و تبیین جزئیاتی در مورد تاخیرات پروژه و نحوه مدیریت آن‌ها ارائه دهند.
دلایل پدید آمدن تاخیرات در پروژه‌ها
دلایل پدید آمدن تاخیرات در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی می‌تواند بسیار متنوع باشد و شامل موارد زیر می‌شود:
- مسائل مربوط به طراحی و مهندسی: ممکن است طراحی ناکارآمد، تداخل‌های طراحی، تغییر در طراحی، ناکارآمدی مشخصات فنی و موارد مشابه باعث تأخیر در پروژه شود.
- مسائل مربوط به مالی: مشکلات مالی، مشکلات در تامین مواد و تجهیزات، تحویل تأخیری مالکیت زمین و مشکلات مالی مشابه ممکن است باعث تأخیر در پروژه شوند.
- مسائل مربوط به شرایط آب و هوا: شرایط آب و هوایی نامساعد، بارش بیش از حد، باد شدید، تابستان‌های گرم و مشابه آن باعث تأخیر در پروژه می‌شوند.
- مسائل مربوط به محیط زیست: تدابیر محیطی، ناکارآمدی در مدیریت پسماندها، تداخل با حفاظت از محیط زیست و مشابه آن می‌توانند باعث تأخیر در پروژه شوند.
- مسائل مربوط به مشکلات جمعیتی: انتقال و تراکم جمعیت، مشکلات ناشی از بافت شهری نامناسب، تداخل با فعالیت‌های دیگر، نارضایتی مردم و مشکلات مشابه می‌توانند باعث تأخیر در پروژه شوند.
این دلایل تنها بخشی از دلایل پدید آمدن تأخیر در پروژه ها هستند، و در هر پروژه ممکن است دلایل خاص خود را داشته باشد. مهم است که مدیران پروژه همواره در صدد رفع تاخیرات باشند و برنامه‌های مناسبی را برای این فرایند در نظر بگیرند.
موارد قابل ادعا در لایحه تاخیرات
در لایحه تاخیرات، برای ادعای تاخیر در پروژه‌های عمرانی، موارد قابل ادعا به شرح زیر است:
- تغییر در نظام مالی و پرداخت‌ها: شامل این موارد می‌شود که در صورت عدم پرداخت به موقع مبالغی که به عنوان پیش پرداخت، جریمه تأخیر یا وجه تضمین پرداخت می‌شود، می‌توان به عنوان تأخیر قابل ادعا در نظر گرفت.
- تأخیر در تأمین تجهیزات: این مورد به صورتی قابل ادعا است که ارائه تجهیزات و تأمین مواد و مصالح ساختمانی به طوری که برای شروع کار لازم است، به تأخیر افتاده باشد.
- تأخیر در اخذ مجوزها و مستندات: این مورد شامل تأخیر در اخذ مجوزهای لازم برای شروع پروژه، اخذ پروانه ساخت، اخذ گواهی‌های فنی و بهداشتی و غیره می‌شود.
- تأخیر در ارائه طرح‌ها و مستندات: این مورد به تأخیر در ارائه طرح‌های فنی، نقشه‌های ساختمانی و دیگر مستندات مربوط به پروژه اشاره دارد.
- تأخیر در تحویل سایر پیمانکاران: شامل تأخیر در تحویل محل پروژه توسط پیمانکاران دیگر، تأخیر در اجرای کارهای مربوط به پیمانکاران دیگر و غیره است.
- تأخیر در تحویل سایر اشخاص: این مورد به تأخیر در تحویل مواد و مصالح ساختمانی توسط تأمین‌کنندگان و تأخیر در انجام کارهای مربوط به شرکت‌های طراحی و مشاوره مرتبط با پروژه اشاره دارد.
- تغییر در محدوده و یا شرایط کاری: در برخی موارد، پروژه‌ها شامل تغییر در محدوده کاری و یا شرایطی هستند که به صورت اتفاقی ایجاد می‌شوند. این تغییرات می‌توانند باعث ایجاد تاخیرات در پروژه شوند. به عنوان مثال، اگر برای پروژه‌ای یک زمین اختصاص داده شده باشد و در حین پروژه، مالک زمین تصمیم به فروش آن یا تغییر کاربری آن بگیرد، مجبور به تغییر برنامه‌ریزی و شرایط پروژه خواهید شد که ممکن است به تاخیر انجام پروژه منجر شود.