تعدیل معکوس
تعدیل معکوس چیست؟
تعدیل در زبان مهندسی عمران به معنای تعدیل هزینه‌ها و قیمت‌ها به شرایط فعلی نسبت به زمان تعیین قرارداد است. در واقع، با توجه به افزایش قیمت‌ها و هزینه‌ها در طول زمان، تعدیل به منظور جبران تغییرات اقتصادی و تورم صورت می‌گیرد. در تعدیل معکوس قیمت کارهای جدید در پیمان‌های منعقده بر اساس قیمت‌های واحد پایه، که برای آنها قیمت در فهرست‌بهای منضم به پیمان، یا فهرست‌بهای واحد پایه‌ای که قیمت پیمان از آن گرفته شده، درج نشده است، با شاخص گروهی فصل مربوط تعدیل می‌شود. شاخص مبنای تعدیل این نوع کارها، شاخص دوره سه ماهه‌ای است که براساس قیمت‌های آن دوره، قیمت کار جدید تعیین و تصویب شده است
برای محاسبه ضریب تعدیل، از فرمول زیر استفاده می‌شود:
که در اینجا؛
– فهرست بها: فهرست قیمت‌های مصالح و خدمات مورد استفاده در پروژه.
– شاخص تورم: شاخص نرخ تورم ماهانه یا سالانه که نشان‌دهنده تغییرات اقتصادی و تورم در زمان است.
به عنوان مثال، اگر شما در سال 1398 با یک قرارداد بهای ثابت شروع کرده باشید و در سال 1401 پروژه را تحویل دهید، ضریب تعدیل به صورت زیر محاسبه می‌شود:
استفاده از شاخص تورم به منظور تعدیل هزینه‌ها به شرایط فعلی باعث می‌شود که پیمانکار جبران خسارت‌های ناشی از تورم را دریافت کند.
در مورد تعدیل کارهای جدید (تعدیل معکوس)، این امکان وجود دارد که شما در طول پروژه با توجه به تغییرات و افزایش قیمت‌ها، از فهرست بهای جدید استفاده کرده و مبالغ افزایش یافته را به عنوان تعدیل کارهای جدید به پیمانکار پرداخت کنید. این تعدیل به صورت معکوس انجام می‌شود و شما از فهرست بهای جدید برای محاسبه هزینه‌ها و قیمت‌ها استفاده می‌کنید.
با استفاده از ضریب تعدیل، اطمینان حاصل می‌شود که پیمانکار از تغییرات تورم و افزایش قیمت‌ها تحت تأثیر قرار گرفته و به میزان منصفانه‌ای جبران می‌شود.
چند اصطلاح مرتبط با تعدیل معکوس:
قطعه متن فوق توضیحاتی در مورد صورت وضعیت کارکرد و تعدیل در قراردادهای ساختمانی ارائه داده است. در اینجا به تعریف چند اصطلاح مرتبط با این موضوع می‌پردازیم:
- صورت وضعیت کارکرد:
– توضیح: این مفهوم به مبلغ مالی مربوط به کارهای انجام شده در یک دوره زمانی خاص از پروژه اطلاق می‌شود.
– محاسبه: مقدار کارهای انجام شده بر اساس اندازه‌گیری‌ها و اطلاعات تعیین شده توسط نظارت فنی، با استفاده از فهرست بهاها.
- تعدیل:
– توضیح: این مفهوم به تعدیل هزینه‌ها و قیمت‌ها بر اساس شرایط فعلی و تغییرات اقتصادی اطلاق می‌شود.
– محاسبه: با استفاده از ضریب تعدیل، که از فهرست بها در سال فعلی و شاخص تورم به دست می‌آید.
- صورت وضعیت تعدیل:
– توضیح: مرتبط با مبالغ مالی مربوط به تعدیل هزینه‌ها و قیمت‌ها در یک دوره زمانی خاص.
– محاسبه: با در نظر گرفتن افزایش قیمت‌ها و تغییرات اقتصادی در طول پروژه و استفاده از فهرست بهاهای جدید.
مهمترین نکته در اینجا این است که تعدیل هزینه‌ها به منظور جبران تغییرات اقتصادی و تورم انجام می‌شود تا پیمانکار به صورت منصفانه جبران خسارات ناشی از این تغییرات را دریافت کند.
تعدیل معکوس برای قیمت‌های جدید یک مفهوم مهم در قراردادهای ساختمانی است که برای تعیین مبلغ نهایی پرداختی به پیمانکار می‌آید. در اینجا، متن ذکر شده اشاره به این نکته دارد که پس از تهیه قیمت جدید بر اساس شرایط خاص (بند (ج) ماده ۲۹ شرایط عمومی پیمان)، ممکن است نیاز به اعمال تعدیل معکوس باشد.
در اینجا
– قیمت جدید: مبلغ قیمت جدیدی است که بر اساس هزینه اجرای کار در محل اجرا و در زمان خاصی برآورد شده است.
– ضریب تعدیل: ضریب تعدیل محاسبه شده بر اساس فرمول تعدیل استفاده شده در قرارداد، که معمولاً از فهرست بها در سال جاری و شاخص تورم به دست می‌آید.
این معادله نشان‌دهنده این است که چگونه می‌توان با در نظر گرفتن قیمت جدید و ضریب تعدیل، به مبلغ نهایی پرداختی به پیمانکار دست پیدا کرد. این کار به منظور اطمینان از اینکه پیمانکار به اندازه کافی جبران شده و به تعداد منصفانه‌ای مبلغ دریافت کند، انجام می‌شود.
پس مبلغ تعدیل معکوس برای قیمت کار جدید برابر با 1,337,997 ریال می‌باشد. این مبلغ سپس به ضرایب پیمانکار تقسیم می‌شود تا در واقعیت وضعیت پیمانکار با اعمال ضرایب پیمان محاسبه گردد.
نکات ارائه شده در مورد استفاده از تعدیل معکوس برای قیمت‌های جدید در پروژه‌های ساختمانی اطلاعات مهمی ارائه می‌دهند. برخی از این نکات را می‌توان به صورت خلاصه به شرح زیر خلاصه کرد:
- محدودیت در افزایش قیمت:
– بر اساس شرایط عمومی پیمان، افزایش مقادیر کارها و حذف آنها نباید از ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان بیشتر باشد.
– تعدادی از تغییرات (تا ۱۰ درصد) با دستور مهندس مشاور اعمال می‌شود و تغییرات بیشتر نیاز به تصویب کارفرما دارند.
- کاهش تعدیل:
– استفاده از تعدیل معکوس باعث کاهش تعدیل‌های مربوط به قیمت‌های جدید می‌شود.
– حتی در صورت تاخیر غیر مجاز، تعدیل کاهش می‌یابد و در واقع پیمانکار باید ۲.۵ یا ۵ درصد از تعدیل را کاسته وارد حساب خود کند.
- مواجهه با تورم:
– از آنجا که تعدیل معکوس به قیمت‌های جدید مبنای پیمان بازمی‌گرداند، نیاز به بازنگری قیمت در دوره‌های بعدی کمتر می‌شود.
– در صورت تاخیر در اجرای کار جدید، احجام اجرا شده در دوره‌های مختلف به تناسب با شاخص‌های تعدیل مشمول پرداخت تعدیل خواهند شد.
این نکات به پیمانکار اطلاعات لازم برای اداره بهتر تغییرات و تعدیلات در قراردادهای ساختمانی را فراهم می‌کنند.
تعدیل معکوس برای اقلام فاکتوری در واقعیت به نظر نمی‌آید که مفهومی کاربردی داشته باشد. زیرا در مورد اقلام فاکتوری، معمولاً فاکتورها توسط پیمانکار صادر می‌شوند و مبلغ فاکتور توسط کارفرما پرداخت می‌شود. تعدیل معکوس برای قیمت‌های جدید معمولاً زمانی استفاده می‌شود که قیمت کار یا خدمت‌ها پس از اجرای پروژه تغییر کرده و نیاز به بازگرداندن آن به مبنای پیمان (مثل فهرست بها یا شاخص‌های مشخص) باشد.
اگرچه در مورد اقلام فاکتوری، پرداخت و تسویه معمولاً در زمان ارائه فاکتور انجام می‌شود و نیاز به بازگرداندن آن به مبنای پیمان مطرح نیست، اما اگر اصرار به تعدیل معکوس وجود داشته باشد، ممکن است مبلغ فاکتور با استفاده از فرمول تعدیل معکوس محاسبه شود. در این صورت، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:
در اینجا
– مبلغ فاکتور: مبلغ کل فاکتور صادره توسط پیمانکار.
– ضریب تعدیل: ضریب تعدیل ممکن است با توافق در قرارداد مشخص شده باشد.
لطفاً توجه داشته باشید که استفاده از تعدیل معکوس برای اقلام فاکتوری معمولاً معقولیت اقتصادی ندارد و معمولاً برای تغییرات در قیمت‌های اصلی کار یا خدمت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.