تحویل موقت در پروژه های عمرانی

پروژه های عمرانی، بخش حیاتی و اساسی از توسعه و پیشرفت جوامع مدرن محسوب می‌شوند. از جاده‌سازی و تصفیه آب تا ساخت سد‌ها و بنادر، این پروژه‌ها نقش بسیار مهمی در ارتقاء زیرساخت‌ها و امکانات جامعه دارند. اما یکی از چالش‌های مهم در مدیریت پروژه های عمرانی، تحویل موقت (یا همان تحویل فازی) پروژه به سازمان یا جامعه است.

تحویل موقت به معنای اتمام بخشی از پروژه به موقع و با کیفیت مناسب است. این مفهوم مهم به منظور اطمینان از پیشرفت صحیح پروژه، مدیریت منابع بهینه و رضایت سازمانی و جامعه از پروژه اجرا می‌شود. از اهمیت تحویل موقت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تضمین رضایت سازمانی: تحویل موقت موفق به معنای ارائه نتایج مطلوب به سازمان و مشتریان آن است، که می‌تواند به تعهد به پروژه، حفظ اعتماد و تقویت ارتباطات سازنده منجر شود.

2. کاهش هزینه‌ها: تحویل موقت به موقع می‌تواند از هدر رفت منابع مالی و زمانی جلوگیری کند و به بهره‌وری پروژه کمک کند.

3. افزایش کیفیت: انجام تحویل موقت با کیفیت به معنای ارائه نتایج بهتر و تضمین کارایی پروژه است.

در این مقاله، به بررسی اهمیت تحویل موقت در پروژه‌ های عمرانی ، عوامل تأثیرگذار بر موفقیت تحویل موقت، و استراتژی‌ها و روش‌های اجرایی برای دستیابی به تحویل موقت موفق می‌پردازیم. همچنین، مطالب این مقاله به مدیران پروژه، متخصصان عمران، و تصمیم‌گیران سیاست‌گذار کمک می‌کند تا چالش‌های تحویل موقت را به عنوان فرصت‌هایی برای پیشرفت و بهبود در پروژه‌های عمرانی مورد بررسی قرار دهند.

تحویل موقت و شرایط آن

تحویل موقت یک مفهوم مهم در مدیریت پروژه‌های عمرانی است که به اتمام بخشی از پروژه به موقع و با کیفیت مناسب اشاره دارد. این مرحله از پروژه تأکید بر تحویل نتایج قابل‌اجرا و قابل تحویل به سازمان یا مشتری پروژه دارد. تحویل موقت به صورت رسمی نشان می‌دهد که پروژه در مرحله مشخصی از اجرا به نتایج اصلی دست پیدا کرده است و مرحله بعدی پروژه را آغاز می‌کند.

دو شرط مهم آن به شرح زیر است:

1. عملیات موضوع پیمان تکمیل شده باشد: این شرط نشان‌دهنده این است که تمامی فعالیت‌های موجود در پیمان یا توافقنامه پروژه به صورت کامل و مطابق با مشخصات فنی و تعهدات قراردادی انجام شده باشند. این شامل اجرای تمامی اقدامات ساختاری و مکانیکی، ارائه مواد و تجهیزات، و تأمین همه منابع مورد نیاز برای اتمام بخش‌های پروژه می‌شود.

2. عملیات موضوع پیمان آماده بهره‌برداری باشد: این شرط نشان‌دهنده آماده‌سازی بخش‌هایی از پروژه به منظور بهره‌برداری توسط مشتریان یا سازمانهای مرتبط است. این شامل اجرای تست‌ها، تأمین تجهیزات بهره‌برداری، تعویض بهره‌برداری، آموزش کارکنان، و تأیید آمادگی بخش‌های پروژه برای استفاده است.

در ادامه، به شروط تحویل موقت در پروژه‌های عمرانی می‌پردازیم:

3. انجام کار به موقع: تحویل موقت به معنای انجام کارها در زمان‌بندی تعیین شده است. تمامی فعالیت‌ها و مراحل پروژه باید در زمان مشخص انجام شود. تأخیر در تحویل موقت می‌تواند به هزینه‌های اضافی، مشکلات سازمانی و تعلیق اجرای پروژه منجر شود.

4. ارائه نتایج قابل اجرا: تحویل موقت به این معناست که نتایج پروژه باید به گونه‌ای باشند که قابلیت اجرا و بهره‌برداری داشته باشند. این به این معناست که نه فقط محصولات و خدمات پروژه باید تحویل داده شوند، بلکه باید در شرایط کاری و محیطی قابل استفاده باشند.

5. تأیید مشتری: تحویل موقت نیازمند تأیید مشتری یا سازمانی که پروژه برای آن انجام می‌شود است. این تأیید نشان دهنده این است که مشتری با نتایج ارائه شده راضی است و از کیفیت و کارایی آن‌ها اطمینان دارد.

6. مستندسازی و انتقال دانش: پس از تحویل موقت، اطلاعات مرتبط با پروژه و نتایج آن باید به صورت کامل و منظم مستندسازی شده و به مشتری یا سازمان ارائه گردد. همچنین، دانش مربوط به پروژه باید به تیم‌های مشغول به بهره‌برداری منتقل شود تا اجرای بهره‌برداری به درستی صورت پذیرد.

7. رفع اشکالات و نواقص: تحویل موقت به موعد نهایی نیازمند رفع تمام اشکالات و نواقص ممکن در نتایج پروژه است. این شامل هر گونه نقص یا مشکل در محصولات یا خدمات پروژه، از جمله مسائل فنی و کیفیتی می‌شود.

8. متعهدی به پیشرفت پروژه: تحویل موقت برای موفقیت پروژه ضروری است و متعهدی به پیشرفت پروژه باید مسئولیت تضمین انجام این مرحله را به عهده بگیرد. این شامل انجام نظارت مناسب و مدیریت کارها به منظور تضمین تحویل موقت با کیفیت است.

9. پذیرش نهایی: پس از تحویل موقت و رفع نواقص، پروژه باید به صورت رسمی توسط مشتری یا سازمان پذیرفته شود. این مرحله نهایی اثرات تحویل موقت را کامل می‌کند.

در کل، تحویل موقت یک مرحله بسیار حیاتی در یک پروژه عمرانی است که نیازمند مدیریت دقیق، نظارت، و همکاری بین تمامی اعضای تیم پروژه و مشتریان آن است. این مرحله می‌تواند از پروژه به عنوان یک موفقیت در نهایت اطمینان حاصل کند و از ریسک‌های مالی و زمانی جلوگیری کند.

مراحل تحویل موقت در پروژه

در اینجا مراحل تحویل موقت پروژه توضیح داده شده‌اند:

1. درخواست تحویل موقت پیمانکار: در این مرحله، پیمانکار به مشاور پروژه خود درخواست تحویل موقت پروژه را ارسال می‌کند و نماینده‌ای از سوی خود را برای عضویت در هیات تحویل موقت معرفی می‌کند. این هیات تحویل موقت شامل نمایندگان کارفرما، مشاور پروژه و پیمانکار می‌شود.
2. بررسی شروط تحویل موقت توسط مشاور مهندس: مشاور مهندس پروژه پس از دریافت درخواست تحویل موقت از پیمانکار، طی 7 روز به میدان پروژه می‌رود و شروط تحویل موقت را بررسی می‌کند. این بررسی شامل مشاهده عملیات و تطابق با شرایط تعهدی از قبیل مشخصات فنی و زمان‌بندی پروژه می‌شود. در صورت تایید شروط، درخواست تحویل موقت پیمانکار پس از تعیین تاریخ آمادگی کار برای تحویل موقت توسط مشاور، به مرحله بعدی انتقال می‌یابد.
3. تشکیل هیات تحویل موقت: پس از تأیید شروط تحویل موقت توسط مشاور، کارفرما به منظور تشکیل هیات تحویل موقت تدابیر لازم را اتخاذ می‌کند. این هیات شامل نمایندگان کارفرما، مشاور پروژه، و پیمانکار است. همچنین، نماینده پیمانکار نیز برای حضور در این هیات معرفی می‌شود.
4. آماده‌سازی برای تحویل موقت: کارفرما به تنظیم برنامه کاری به گونه‌ای پرداخته که هیات تحویل موقت تا حداکثر 20 روز پس از تاریخ آمادگی کار، در محل پروژه حاضر شود. این آماده‌سازی شامل برگزاری تست‌ها، تجهیزات بهره‌برداری، و تدابیر لازم برای تحویل موقت است.
5. تحویل موقت: پس از تعیین تاریخ آمادگی کار توسط مشاور و تشکیل هیات تحویل موقت، هیات به محل پروژه می‌رود و برای تحویل موقت عملیات انجام می‌دهد.

این مراحل تضمین می‌کنند که پروژه به تحویل موقت به موقع و با توجه به شروط تعهدی تحویل داده شود.

اگر هیئت تحویل موقت در روند کار نقصی مشاهده کند چه می شود؟

هیأت تحویل موقت تدارک می‌نماید تا صورت‌مجلس تحویل موقت همراه با فهرست نواقص (که به عنوان لیست پانچ نیز شناخته می‌شود) را آماده کرده و مهلتی برای رفع نواقص تعیین نماید. سپس، این صورت‌مجلس به پیمانکار ابلاغ می‌گردد.

پس از رفع نقص توسط پیمانکار و اطلاع‌رسانی از رفع نقص به مشاور و کارفرما، هیأت تحویل موقت دوباره محل پروژه را معاینه نموده و در صورتی که لیست نواقص اعلامی تصحیح گردیده باشد، مهندس مشاور صورت‌مجلس تحویل موقت و گواهی رفع نواقص و اشکالات را برای کارفرما ارسال می‌نماید.

لطفاً به یاد داشته باشید که گواهی رفع نواقص باید توسط نماینده‌های کارفرما، مشاور و پیمانکار امضا گردد و نتایج آزمایش‌های مورد نظر نیز برای کارفرما ارسال گردد.

بررسی نواقص پیش از تحویل موقت

این نوع نواقص به مواردی اطلاق می‌شود که باعث عدم تکمیل کار یا مانع از بهره‌برداری می‌شوند.

هنگامی که مهندس مشاور با این نوع نواقص مواجه می‌شود، در مواجهه با درخواست تحویل موقت از سوی پیمانکار، تصمیم می‌گیرد که با توجه به نواقص موجود، کار آماده بهره‌برداری نیست یا به کمال نرسیده است. در این صورت، او یک لیست از نواقص (قبل از تحویل موقت) را به پیمانکار ابلاغ می‌نماید. در واقع، شروط تحویل موقت هنوز به تصویب نرسیده‌اند و پیمانکار موظف است این نواقص را برطرف کرده و سپس درخواست تحویل موقت خود را ارائه دهد.

بررسی نواقص تحویل موقت

پس از آنکه مشاور تصمیم می‌گیرد که کار تکمیل شده و آماده بهره‌برداری است و پس از تشکیل هیأت تحویل موقت، هیأت تحویل بهره‌برداری از پروژه را طی یک برنامه دقیق از نزدیک معاینه می‌کند، ممکن است در این مرحله نواقصی شناسایی شود که نیاز به رفع آن دارند. این نواقص به عنوان نواقص تحویل موقت شناخته می‌شوند.

در بسیاری از پروژه‌ها، پیمانکاران به منظور اطمینان از کیفیت کار، در مراحل پایانی پروژه (معمولاً حدود یک ماه تا پایان پروژه) یک بار درخواست تحویل موقت را ارائه می‌دهند. مشاور پس از بررسی، نواقص اساسی که مانع تکمیل کار و آماده بهره‌برداری از پروژه می‌شوند را اعلام می‌کند. به این ترتیب، پیمانکاران با تمرکز بر روی اصولی‌ترین نقص‌ها، اشکالات اساسی را رفع نموده و سپس درخواست تحویل موقت خود را مجدداً ارائه می‌دهند.

شناسایی نواقص قبل از تحویل موقت و نواقص تحویل موقت

برای تشخیص نواقص قبل از تحویل موقت و نواقص تحویل موقت در یک پروژه عمرانی، می‌توان به موارد زیر توجه کرد:

1. بررسی مستندات قراردادی: ابتدا باید مستندات قراردادی و تعهدات پیمانکار را دقیقاً بررسی کنید. این مستندات معیارهایی را برای تحویل موقت تعیین می‌کنند. برای نمونه، در قرارداد ذکر می‌شود که پیمانکار باید کار را به صورت تکمیل شده و آماده بهره‌برداری تحویل دهد.

2. معاینه میدانی: مهندس مشاور و نمایندگان کارفرما باید میدان پروژه را معاینه کرده و کارها را با شروط تعهدی مقایسه کنند. این بررسی برای شناسایی نقص‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است.

3. برگزاری جلسات هیئت تحویل موقت: جلسات هیئت تحویل موقت با حضور نمایندگان کارفرما، مشاور پروژه، و پیمانکار برگزار می‌شود. در این جلسات، نقص‌ها و مسائل مرتبط با تحویل موقت مورد بررسی قرار می‌گیرند.

4. برگزاری آزمون و آزمایشات: برای اطمینان از کیفیت و تطابق کار با مشخصات فنی و قرارداد، آزمون‌ها و آزمایشات مورد نیاز باید انجام شوند. هر نقص در این مرحله شناسایی و رفع شود.

5. مستندسازی نواقص: هر نوع نقص یا ناهماهنگی باید به دقت و دقیقاً در مستندات مربوط به تحویل موقت ثبت شود.

6. تعیین و ابلاغ نواقص به پیمانکار: در صورتی که نواقص شناسایی شوند، باید به دقت و به صورت کتبی به پیمانکار ابلاغ شوند. این اعلامیه‌ها باید شامل توضیح دقیق از نوع نقص، مکان و تاریخ شناسایی آن باشند.

با رعایت این موارد و انجام مستندسازی کامل، می‌توان نواقص قبل از تحویل موقت و نواقص تحویل موقت را به دقت شناسایی و رفع نمود تا پروژه به تحویل موقت با تطابق کامل با شروط تعهدی برسد.

هزینه رفع نواقص تحویل موقت

در صورتی که پیمانکار نسبت به رفع نواقص و عیوب تحویل موقت در مهلت مقرر اقدام ننماید، موضوع مشمول بند “د” ماده 32 شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311) خواهد بود. در این شرایط، کارفرما مجاز است به خود سرپرستی روی آورده و کارهای معیوب را اصلاح کند. همچنین، هزینه‌های مرتبط با این اصلاحات را به اضافه 15% از مطالبات پیمانکار کسر نماید.

زمانی که وضعیت بدهکار یا بستانکاری پیمانکار هنوز واضح نیست و صورت وضعیت قطعی تنظیم نشده است، شرایط عمومی پیمان (نشریه 4311) اقدامی مشخص برای برداشت وجوه از تضمین‌های پیمانکار در نظر نگرفته است. اما به محض روشن شدن وضعیت بدهکار یا بستانکاری پیمانکار، طبق ماده 52 شرایط عمومی پیمان، امکان برداشت وجوه از تضمین‌های مربوط به پیمانکار فراهم خواهد بود.

دوره تضمین و تاریخ شروع

قبلاً بیان شد که در صورتی که پس از تحویل موقت پروژه نواقصی مشاهده شود، این نواقص به دوره تضمین پروژه تعلق می‌گیرند. دوره تضمین، یا به عبارت دیگر، دوره گارانتی، یک مدت زمان مشخص است که در اسناد و توافق‌نامه‌های پیمان تعیین می‌شده و پیمانکار تعهد می‌دهد که طی این مدت زمان، هر نوع نقص و مشکل پتانسیل را با هزینه خود رفع نماید.

مدت دوره تضمین در قراردادهای مطابق با نشریه 4311 (شرایط عمومی پیمان) براساس ویژگی‌های پروژه و تصمیمات کارفرما، در ماده 5 موافقت‌نامه پیمان مشخص می‌شود.

به طور عمومی، تاریخ شروع دوره تضمین می‌تواند بر اساس یکی از شرایط زیر مشخص گردد:

1. تاریخ شروع همان تاریخ تحویل موقت پروژه است:
در صورتی که هیأت تحویل موقت در زمان بازدید برای تحویل موقت پروژه هیچ نقصی را تشخیص ندهد و یا نواقصی که توسط هیأت مشخص شده است، توسط پیمانکار در مهلت مقرر رفع شود. در این صورت، تاریخ شروع دوره تضمین همان تاریخ تحویل موقت پروژه است.

2. تاریخ شروع همان تاریخ رفع نقص است:
در صورتی که پیمانکار در تاریخی پس از انقضای مهلت تعیین شده برای رفع نقص، نواقص اعلامی را برطرف نماید، تاریخ رفع نقص به عنوان تاریخ شروع دوره تضمین در نظر گرفته می‌شود.

مدت زمان حضور برای تحویل پروژه و شرایط تاخیر در حضور

مهلت برای حضور هیأت تحویل موقت برای تحویل موقت گرفتن پروژه، 20 روز پس از اعلام آمادگی کار از سوی پیمانکار که به تأیید مشاور رسیده است می‌باشد.

در صورتی که هیأت تحویل موقت با تأخیر نسبت به مهلت 20 روزه برای تحویل موقت گرفتن پروژه حاضر گردد، تاریخ دوره تضمین چگونه محاسبه می‌شود؟

– اگر هیأت تحویل موقت دیرتر از مهلت 20 روزه تشکیل شده و هیچ عیب و ایرادی مشاهده نکرده باشد، تاریخ شروع دوره تضمین، 20 روز پس از اعلام آمادگی کار توسط پیمانکار که به تأیید مهندس مشاور رسیده است، در نظر گرفته می‌شود.

– اگر هیأت تحویل موقت دیرتر از مهلت 20 روزه تشکیل شده و نواقصی مشخص شده و پیمانکار در مهلت مقرر برای رفع نقص، نواقص را برطرف نموده باشد، تاریخ شروع دوره تضمین نیز 20 روز پس از اعلام آمادگی کار توسط پیمانکار که به تأیید مهندس مشاور رسیده است، در نظر گرفته می‌شود.

– اگر هیأت تحویل موقت دیرتر از مهلت 20 روزه تشکیل شده و نواقصی مشخص شده باشد، اما پیمانکار دیرتر از مهلت مقرر برای رفع نقص، نواقص را برطرف کرده باشد، تاریخ شروع دوره تضمین به شکل زیر محاسبه می‌شود:

(میزان تاخیر کارفرما) – (تاریخ رفع نقص) = تاریخ شروع دوره تضمین

باید توجه داشت که هزینه‌های نگهداری از کار برای مدت تأخیر در تحویل موقت (نسبت به مهلت 20 روز) به پیمانکار باید پرداخت گردد.

تحویل موقت قسمت‌های مستقل از کار

اگر در اسناد و مدارک پیمان، زمان‌های مجزایی برای تکمیل و تحویل موقت قسمت‌های مستقلی از کار پیش‌بینی شده باشد یا به نظر کارفرما، بهره‌برداری از این قسمت‌ها قبل از تکمیل کل کار ضروری باشد، کارفرما می‌تواند قسمت مورد نظر را تحویل موقت نماید.

در این مورد، باید توجه داشت که در صورت تحویل موقت بخش‌های مستقلی از کار، کارفرما بایستی در خصوص آزاد نمودن تضمین انجام تعهدات مربوط به آن بخش مستقل، شروع دوره تضمین، تحویل قطعی و استرداد کسور تضمین حسن انجام کار به تناسب آن قسمت از کار که تحویل موقت گرفته است، طبق مفاد شرایط عمومی پیمان، اقدامات لازم را انجام دهد.

نکته: در اکثر پروژه‌های کوتاه‌مدت، تعدیل در نظر گرفته نمی‌شود؛ در این دسته از موارد، پیمانکاران از روی ناچار می‌بایست با تفسیر بخشنامه تعدیل نرخ ارز دست و پنجه نرم کنند که با توجه به انواع روش‌های تخصصی که برای تعدیل نرخ ارز وجود دارد، احتمال اینکه نتوانند ضرر و زیان خود را محاسبه کنند بسیار بالاست.

تحویل موقت پیمان به دلیل تکمیل ظرفیت 25٪ از مبلغ اولیه پیمان صورت می‌گیرد. در صورتی که طبق بند (الف) ماده 29 شرایط عمومی پیمان، عملیات مشمول پیمان تا حد 125٪ از مبلغ اولیه پیمان انجام شود، اما کارهای اجرا شده قابل بهره‌برداری نباشد و پیمانکار برای ادامه کار موافقت نکند، کارفرما طبق ماده 48، پیمان را به پایان می‌رساند.

اگر پیمانکار به ادامه کار موافقت کند، شرایط چگونه خواهد بود؟

در صورتی که پیمانکار برای ادامه کار موافقت کند، به شرح زیر عمل می‌شود:

از آنجا که سقف تا 125٪ از مبلغ پیمان اولیه پیمان تکمیل گردیده است و مطابق با قانون آیین نامه معاملات دولتی مصوبه 1349 موضوع ماده 72 قانون محاسبات عمومی، مبلغ هر معامله حداکثر تا 25٪ می‌تواند افزایش یابد و ذی‌حساب در قالب قرارداد اولیه، مبالغ بالای 125٪ از مبلغ اولیه پیمان را مجوز پرداخت نمی‌دهد. برای ادامه کار و پرداخت‌های مربوط، باید قرارداد جدیدی به صورت ترک تشریفات با همان پیمانکار منعقد گردد.

همانطور که بالاتر اشاره کردیم، در صورت عدم موافقت پیمانکار، کارفرما طبق ماده 48، پیمان را خاتمه می‌دهد. این خاتمه پیمان به یکی از دو شکل زیر خواهد بود:

1. بخش‌هایی از کار آماده بهره‌برداری باشد.
2. بخش‌هایی از کار آماده بهره‌برداری نباشد.

به عنوان مثال، فرض کنید قرارداد مورد نظر در خصوص احداث دو بلوک ساختمانی مسکونی می‌باشد:

– بلوک A به طور کامل ساخته شده و آماده بهره‌برداری می‌باشد.

– اما بلوک B تکمیل نشده است.

شرایط خاتمه پیمان پروژه فوق

خاتمه پیمان پروژه در این شرایط به شرح زیر است:

1. بلوک A که به طور کامل ساخته شده و آماده بهره‌برداری است، وارد مرحله تحویل موقت می‌شود.

2. بلوک B که ناقص است، مستقیماً وارد مرحله تحویل قطعی می‌شود.

در صورتی که در قراردادی دیگر با موضوع احداث ساختمان مسکونی، اسکلت ساختمان به طور کامل انجام گرفته باشد، اما مراحل سفت کاری و نازک کاری باقی مانده باشد، خاتمه پیمان به شکل زیر خواهد بود:

کل پروژه به عنوان یک واحد تحویل قطعی می‌شود؛ چرا که موضوع پیمان تکمیل و آماده بهره‌برداری نمی‌باشد.

عدم تقاضای پیمانکار برای تحویل موقت

در صورتی که عملیات موضوع پیمان آماده تحویل موقت باشد اما پیمانکار تقاضای تحویل کار را نکند، روند تحویل موقت به شرح زیر خواهد بود:

1. مهندس مشاور آماده بودن کار را به کارفرما اعلام می‌نماید.

2. کارفرما برای تشکیل هیات و تحویل موقت اقدام می‌کند.

3. اگر تا 10 روز از تاریخ ابلاغ کارفرما، پیمانکار نماینده خود را برای تحویل موقت معرفی کند، تحویل مطابق معمول صورت می‌پذیرد ولی اگر پیمانکار نماینده خود را معرفی نکرد، کارفرما با تامین دلیل به وسیله دادگاه محل، نسبت به تحویل موقت موضوع پیمان، طبق این ماده اقدام می‌کند.

تامین دلیل تحویل موقت در پروژه

تامین دلیل در ادبیات حقوقی، عبارت است از محافظت دلایل موجود برای امکان استفاده از آن در آتیه.

به این صورت که کارفرما پس از مراجعه به شورای حل اختلاف محل، درخواست تامین دلیل برای کار مورد نظر خودرا ارائه می‌دهد. دادگاه نیز شخص ثالثی را برای بررسی تحویل موقت به کارگاه اعزام می‌نماید. این شخص در کنار هیات تحویل موقت (که در اینجا نمایندگان کارفرما و مشاور هستند) کارهای انجام شده را بررسی می‌کند و تحویل موقت صورت می‌گیرد.

عدم احراز شرایط آمادگی کار برای تحویل موقت

در صورتی که پیمانکار آمادگی کار جهت تحویل موقت را اعلام کند و مشاور نیز تایید کند، اما به دلیل فراهم نشدن تدارکات لازم (مانند آب و برق که باید از سوی کارفرما تامین شود) برای راه اندازی و انجام آزمایش‌های تحویل موقت، انجام این کار ممکن نباشد، به جهت چگونگی تحویل موقت و قطعی و آزاد کردن تضامین پیمانکار، طبق نظر هیاتی متشکل از نماینده سازمان برنامه و بودجه، نماینده کارفرما و نماینده پیمانکار عمل می‌شود. نظر این هیات قطعی و لازم الاجراست.

خروج وسایل، ماشین‌آلات، تجهیزات و ساختمان‌های موقت

پیمانکار ملزم به اخراج تمامی وسایل، ماشین‌آلات، تجهیزات، و مصالح اضافی متعلق به خود از محل‌های تحویلی کارفرما می‌باشد. این کار باید طی مدتی که توسط مهندس مشاور تعیین شده و مورد قبول قرار گرفته باشد، انجام شود. به علاوه، پیمانکار باید ساختمان‌ها و تاسیسات موقتی که برای اجرای کار در محل‌های تحویلی کارفرما ساخته است را ظرف دوره‌ای که توسط مهندس مشاور تعیین می‌شود، تخریب یا پس انداز کند و مصالح و مواد اضافی آن را از محل کار خارج نماید. در غیر این صورت، کارفرما می‌تواند برای خروج وسایل و تجهیزات مذکور به ترتیبی که صلاح می‌داند، عمل نموده و هزینه‌های آن را به حساب بدهکاری پیمانکار منظور نماید.

انتقال مالکیت ساختمان‌های موقت به کارفرما

مالکیت ساختمان‌های پیش‌ساخته، مصالح بازیافتی، قطعات پیش‌ساخته ساختمان‌ها و تاسیسات تجهیز کارگاه که توسط پیمانکار در محل‌های تحویلی کارفرما نصب یا احداث شده است، مطابق بند (و) ماده 39 شرایط عمومی پیمان، متعلق به پیمانکار است. در صورت نیاز، کارفرما می‌تواند تمامی یا بخشی از این موارد را به صورت توافقی از پیمانکار تهیه کرده و مالکیت آنها را به خود انتقال دهد. لازم به ذکر است که برای انتقال این تجهیزات و ملزومات موقت، پولی به پیمانکار پرداخت نمی‌شود.

جمع بندی 

تحویل موقت در پروژه‌های عمرانی نقطه‌ای مهم در مسیر تکمیل پروژه و تضمین کیفیت کارهاست. این مرحله تعهدات پیمانکار را به طور مشخص تعریف کرده و از کارفرما می‌خواهد که به عنوان ناظر اصلی پروژه، از صحت و کیفیت کار اطمینان حاصل کند. همچنین، تحویل موقت فرصتی برای پیمانکار فراهم می‌آورد تا عیوب و نواقص را برطرف کند و مشتری بتواند از کار بهره‌برداری نماید. از این رو، موفقیت در تحویل موقت نه تنها برای پیمانکار و کارفرما مهم است، بلکه برای اطمینان از ساختمان‌ها و زیرساخت‌های ایمن و کیفی برای جامعه نیز اهمیت دارد.